تاسیسات مکانیکال
تاسیسات مکانیکی ساختمان چیست؟
تأسیسات مکانیکی ساختمان شامل موارد زیر می‌باشد :
1. تأسیسات گرمایی
2. تاسیسات سرمایی
3. تأسیسات بهداشتی (آب و فاضلاب)
4. تاسیسات تهویه مطبوع
5. تأسیسات استخر (استخر، جکوزی، سونا)
6. تأسیسات آتش‌نشانی (اعلام حریق، اطفا حریق)
7. تأسیسات گازرسانی
8. اجرا و طراحی آسانسور، پله‌برقی، فواره و آب نما،
9. تأسیسات گازهای طبی
10. سیستم‌های بخار
تأسیسات مکانیکی به شاخه‌های مختلفی مانند صنعت، ساختمان، ورزشی، درمانی و مانند این‌ها تقسیم می‌شود.
در مورد تاسیسات مکانیکی نظرات مختلفی وجود دارد اما می‌توان گفت: تأسیسات مکانیکی دانش مبارزه با طبیعت است. بر خلاف جاذبه آب را بالا کشیدن، گرما در فصل سرد و سرما در فصل گرم، هوای تازه در اجتماعی از انسان‌ها، تخلیه گازها از محل تولید و… . تأسیسات مکانیکی دانش رفاه جانداران در مبارزه‌ای تمام‌عیار با طبیعت است.
نکات اجرایی تأسیسات مکانیکی ساختمان برای یک پروژه
در قسمت قبلی توضیحاتی در مورد شبکه فاضلابی داخل ساختمان دادیم.
در شبکه فاضلاب داخل ساختمان به چه نکاتی توجه کنیم؟
در قسمت بعدی توضیحاتی در مورد لوله کشی آب ساختمان داریم.
لوله کشی آب ساختمان چیست؟
توضیحات شبکه ابرسانی داخل ساختمان :
-جنس لوله‌های آبرسانی از نوع لوله های پلی اتیلن مطابق با استانداردهای مقررات ملی ساختمان می‌باشد .
-جهت سهولت در امر تعمیرات در محل‌های مناسب مهره ماسوره نصب گردد .
-سیتم لوله‌کشی بعد از اجرا و قبل از رنگ و ایزولاسیون به وسیله آب و پمپ دستی تحت فشار ۹ اتمسفر به مدت ۲ ساعت مورد آزمایش قرار می‌گیرد
-شیر آب سرد مصرفی روی لوازم بهداشتی باید سمت راست قرار گیرد و با علامت آبی مشخص شود . شیر آب گرم مصرفی باید سمت چپ قرار گیرد و با علامت قرمز مشخص شود .
-در محل‌های ورود آب سرد مصرفی به هر طبقه شیرفلکه‌های قطع و وصل پیش‌بینی شود
-اتصال مستقیم بین شبکه لوله کشی توزیع آب آشامیدنی و شبکه توزیع آب غیر آشامیدنی در داخل ساختمان یا ملک مجاز نیست .
-اتصال مستقیم بین شبکه لوله کشی آب سرد مصرفی و شبکه لوله کشی آب گرم مصرفی مجاز نیست .
-در پایین‌ترین قسمت هر رایزر آب مصرفی و حرارتی شیرهای قطع وصل با امکان دسترسی مناسب تعبیه شود .
-فاصله بستها و نگهدارندها حداکثر ۸ فوت می‌باشد .
-در ورودی هر واحد نصب یک شیرفلکه دروازه‌ای و بعد از آن یک عدد شیر یک طرفه الزامی است . در ورودی به هر واحد شیر فرعی قطع جریان نصب گردد
-با توجه به فشار شبکه و در نظر گرفتن میزان افت فشار مجاز ناشی از افت در کنتور و ارتفاع بالاترین مصرف‌کننده و دورترین نقطه مصرف و افت در لوله‌ها و اتصالات با در نظر گرفتن حداقل فشار لازم برای مصرف‌کننده ، در صورتی که فشار آب شبکه از حد مجاز کمتر باشد از یک پمپ و یک منبع ذخیره برای تأمین فشار آب استفاده شود .
-محاسبات لوله‌ها بر اساس لوله فولادی نسبتاً ناصاف انجام گرفته است که بهتر است از سایز معادل در لوله‌های سه لایه یا پنج لایه استفاده شود .
-تمامی رایزرها (لوله‌های عمودی بالارونده ) بایستی در داخل داکت اجرا گردند و داکتها بایستی دارای تهویه لازم باشند .سرعت آب در محاسبات ۵ که متوسط سرعت آب در لوله‌کشی آب شهر می‌باشد در نظر گرفته می‌شود.
توضیحات لوله‌کشی گرمایش :
-جنس لوله‌های گرمایش از نوع پلیمر با استانداردهای مقررات ملی ساختمان می‌باشد .
-در نقاطی که امکان محبوس شدن هوا وجود دارد (لوله سیفون می‌شود) نصب شیر هواگیری اتوماتیک یا دستی ضروری می‌باشد .
-هر نوع انشعاب فرعی از اصلی باید در جهت جریان مسیر آب و به صورت فارسیبر اجرا گردد .
-جهت عبور لوله‌ها از دیوار می‌بایست به قطر ۲ سایز بزرگ‌تر از لوله مربوطه جاسازی‌شده و لوله‌ها از داخل آن عبور نماید .
-سیستم لوله‌کشی بعد از اجرا و قبل از رنگ و ایزولاسیون به وسیله آب و پمپ دستی تحت فشار ۶ اتمسفر به مدت ۲ ساعت مورد آزمایش قرار می‌گیرد .
-ظرفیت حرارتی پکیج ۲۴۰۰۰ kcal / h می‌باشد .
-ارتفاع نصب پکیج از کف تمام‌شده ۱۲۰ cm و قطر دودکش ۱۵۰mm در نظر گرفته می‌شود .
-کلیه رادیاتورها از نوع آلومینیوم پیشنهاد می‌گردد .
-شیر تنظیم آب رادیاتور از نوع دوبل رگلاژ کرومه و رانوی برگشت آن از نوع قفلی کرومه و شیر هواگیری آن‌ها از نوع کرومه به قطر ۸/۱ اینچ می‌باشند .
نکاتی در طراحی شبکه گرمایش :
-دمای آب شبکه شهری ۶۰ درجه فارنهایت و دمای آب گرم مصرفی ۱۴۰ در جه فارنهایت در نظر گرفته می‌شود .
– بار حرارتی موردنیاز ساختمان که ناشی از تلفات حرارتی از دیوارهای خارجی و داخلی ، درها ، پنجره‌ها ، کف و سقف ، تلفات حرارتی ناشی از نفوذ هوا و بار حرارتی آب گرم مصرفی می‌باشد محاسبه می‌گردد
-بر اساس بار حرارتی هر فضا نوع و تعداد پره‌های رادیاتور محاسبه می‌گردد .
– طراحی سیستم لوله‌کشی به رادیاتورها بر اساس سیستم برگشت نوع مستقیم می‌باشد و بنابراین سایز تمامی لوله‌های رفت و برگشت یکسان می‌باشد .
-سایز تمامی لوله‌های ورودی و خروجی رادیاتورها برابر ۲/۱ اینچ در نظر گرفته می‌شود .
-محدوده سرعت مناسب ۴-۲ فوت بر ثانیه در نظر گرفته می‌شود .
-به دلیل محدودیت‌های مکانی می‌توان از تعداد پره‌های یک رادیاتور کاسته و به رادیاتور دیگری در همان فضای مشخص اضافه نمود .نرخ افت فشار مناسب برای سیستم لوله‌کشی miliinches/ft ۳۰۰ در نظر گرفته می‌شود – قطر لوله‌ها با معلوم بودن بار حرارتی که آن لوله بایستی حمل کند و مقدار افت فشار مجاز در لوله و با استفاده از نمودار مربوطه و در نظر گرفتن سرعت مجاز به دست می‌آید
-محاسبات لوله‌ها بر اساس لوله فولادی نسبتاً ناصاف انجام گرفته است که بهتر است از سایز معادل در لوله‌های سه لایه یا پنج لایه نیو پایپ استفاده شود
-دمای خارج ساختمان ۱۰- درجه سانتی‌گراد ، دمای داخل ساختمان ۲۴ در جه سانتی‌گراد ، دمای فضاهای تهویه نشده همانند راه‌پله و پارکینگ صفر درجه سانتی‌گراد در نظر گرفته می‌شود .
-ضریب تصحیح چگالی هوا (k) برابر ۰٫۹۲ در نظر گرفته می‌شود .
فعالیت‌هایی که در تاسیسات مکانیکی ساختمان انجام می‌شود شامل موارد زیر است:
نصب، اجرا و پشتیبانی سیستم های سرمایشی و سیستم های گرمایشی (چیلر، دیگ‌های بخار، فن کویل و ...)
سیستم آب و فاضلاب، لوله کشی و پمپ کشی
تاسیسات مربوط به تهویه هوای مطبوع
سیستم های آتش نشانی و اطفاء حریق
تاسیسات استخر و آبرسانی
تاسیسات گاز رسانی
آسانسور و پله برقی
و بخش تاسیسات الکتریکی ساختمان فعالیت‌هایی همچون سیستم‌های برق‌کشی و سیم‌کشی، آنتن مرکزی، خطوط تلفن و شبکه‌های اینترنت، سیستم اعلام حریق و ... را شامل می‌شود.
تاسیسات مکانیکی ساختمان برای ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، دانشگاهها و ... مورد نیاز است و با توجه به نیاز روزافزون مردم به تامین آسایش و راحتی، امروزه بسیار مورد توجه واقع شده و نیازمند تخصص و تجربه می‌باشد.
تاسیسات مکانیکی یک ساختمان می‌تواند تمام مراحل از تحقیق و توسعه، مشاوره، طراحی و اجرا گرفته تا پشتیبانی و نگهداری از تاسیسات را شامل شود.
اجرای تاسیسات لوله کشی
متخصصان اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان همچنین بر این باورند که مهندسی لوله‌کشی برای حفظ سلامت عمومی بسیار ضروری است و راه‌حل‌های متنوعی برای طراحی سیستم‌های آب آشامیدنی در ساختمان‌های بلند تا سیستم‌های درجه‌بندی آب برای تزریق و سیستم‌های گاز بیمارستان‌ها و سیستم‌های درمان و جمع‌آوری زباله ساختمان ارائه می‌دهد. نصب و راه اندازی تاسیسات لوله‌کشی مورد نیاز تخصص فنی مختلف است. درست همانند تاسیسات مکانیکی و الکتریکی، تاسیسات لوله‌کشی نیز، نیاز به راه اندازی خطوط پیچیده لوله‌کشی است. نرم افزار طراحی MEP به طور گسترده‌ای توسط شرکت‌های مهندسی برای ساده‌سازی روند استفاده می‌شود.
نصب و راه‌اندازی لوله‌کشی در سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی در بسیاری از نقاط، با اهمیت همکاری تیم‌های طراحی ارتباط برقرار می‌کند. ساختمان‌های بلند به طور معمول نیاز به پمپ‌های تقویت کننده آب دارند که با برق کار می‌کنند. سیستم‌های آب گرم خانگی به طور معمول حرارت خود را از طریق یکی از تنظیمات زیر دریافت می‌کنند: یک دیگ بخار اختصاصی، یک مبدل حرارتی متصل به دیگ بخار فضا، یا یک بخاری برقی (یک گرماگر معمولی یا یک پمپ گرما).
در حال حاضر انواع مختلفی از تاسیسات مکانیکی در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال، سه نوع تاسیسات برای اکثر پروژه‌های طراحی مکانیکی در ساخت و سازهای چندتایی و تجاری مطرح می‌شود:
· گرمایش فضایی
· تهویه مطبوع
· تهویه مکانیکی
شرکت فنی مهندسی فرنام انرژی