پمپاژ استخر(پمپ)
پمپ آب يكي از پركاربردترين تجهیزات در تاسيسات است كه جابجايي و انتقال آب را انجام می‌دهد. پمپ‌هاى سانتريفوژ يا همان گريز از مركز در دو نوع يك طبقه و چند طبقه در بازار وجود دارند. در استخرها از پمپ‌هاي سانتريفوژ يك طبقه استفاده می‌شود. ظرفيت این پمپ ها باید طوری باشد كه روزانه بتوانند حداقل ۳ بار آب كل استخر را سيركوله (گردش براى فيلتراسيون) كنند. از ديگر پمپ‌هايى كه در سيستم سيركولاسيون موتورخانه برای پمپاژ آب استخر استفاده می‌شود، می‌توان به پمپ‌هاى خطى اشاره كرد. معمولا براى گردش آب تصفيه جكوزى از اين نوع پمپ استفاده می‌شود.
اهمیت وجود پمپ در استخر برای پمپاژ آب
يك استخر در قسمت‌هاى زير نياز به پمپ دارد:
- پمپ سيركولاسيون آب تصفيه استخر
- پمپ سيركولاسيون آب تصفيه جكوزى
- پمپ سيركولاسيون آب گرمايش سيستم (بويلر)
- پمپ‌هاى جت جكوزی
پمپ‌ها بر اساس نوع استخر و نرخ تغيير آب در آن‌ها انتخاب مى‌شوند. منظور از نرخ تغيير، زمان مورد نياز پمپ، براي تامين حجم آبى برابر با آب موجود در استخرها از طريق سيستم فيلتراسيون است. نرخ‌هاى تغيير توصيه شده، بر اساس نوع استخر متفاوت می‌باشند.
تعيين هد پمپ
باید بدانید كه افت فشار در مسير سيركولاسيون آب استخر، در کدام قسمت‌ها اتفاق می‌افتد تا بتوانید هد پمپ تصفيه جهت جلوگیری از کاهش فشار سيستم را محاسبه و تعيين کنید. بايد گفت كه افت اصلى ايجاد شده در سيستم، توسط وسایلی همچون فيلترهاى شنى، موگيرها و مبدل‌هاى حرارتى به سيستم تحميل می‌شوند.
از ديگر مواردى كه سبب افت فشار مى‌شود، سيستم لوله كشى استخر است. افت فشار به صورت متر يا واحدی از طول بيان می‌شود كه توسط آن مى‌توان هد پمپ را بدست آورد. در ذیل به بررسی عوامل مختلف افت فشار در مسير لوله كشي می‌پردازيم.
۱ . افت فشار در فيلترها
يكي از عوامل مهم كه بيشترين افت فشار را سبب مي شود، نوع فیلتر استفاده شده در تصفيه استخر است؛ به طوري كه افت فشار در فيلترهاي شني تا ۵۰ فوت (۱۵ متر) و در فيلترهاي دياتماتيك تا ۱۰۰ فوت (۳۰ متر) در محاسبه در نظر گرفته مي‌شود.
۲ . افت فشار در مبدل حرارتی
مبدل‌هاى حرارتى دسته بندى‌هاى متفاوتى دارند. بنا بر نوع مبدل اعم از مبدل‌هاى لوله‌اى يا صفحه‌اى، افت فشار متفاوتى به سيستم تحميل مى‌شود. میزان افت در كاتالوگ شركت سازنده مبدل حرارتي بايد ذكر گردد.
۳ . افت فشار در مسير لوله كشى
شيرآلات، اتصالات و وسایلی که در مسير لوله كشى استفاده می‌شوند نيز موجب اعمال بار اضافه جهت کاهش فشار در سيستم لوله كشى می‌شوند كه براى محاسبه آن‌ها نیازمند فرصت زيادى هستید، اما یک روش تجربی وجود دارد که افت فشار لوله كشى، با ضرب متراژ بدست آمده براى لوله در ضريب ۱٫۵ به دست می‌آید. اين ضريب براي در نظر گرفتن افت در اتصالات و شيرآلات می‌باشد. به عنوان مثال اگر بزرگترين طول انشعاب و برگشت آن در مسير لوله كشى، ۱۰۰ متر باشد، با ضرب ۱۰۰ در ۱٫۵ متراژ تصحيحى بدست مى‌آید كه برابر با ۱۵۰ متر است. حال متراژ تصحيحي به دست آمده را در ۲ الی ۵ درصد مدنظر ضرب می‌كنيم كه با درنظرگرفتن ۳ درصد، این عدد برابر با ۴٫۵ متر می‌باشد. ملاحظه می‌شود كه افت فشار در مسير لوله كشى كمتر از افت فشار در فيلترها می‌باشد.
برق مصرفی برای پمپاژ آب استخر
معمولا مصرف برق برای عملیات پمپاژ آب در استخرها بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ وات مي‌باشد. به طور معمول پمپ استخرهاي عمومي ۲۴ ساعت در روز و در همه فصل‌ها و پمپ استخرهاي مسكوني در زمستان ۴ ساعت در روز و در تابستان ۲۴ ساعت در روز كار مي‌كنند، اما براي صرفه جويي در مصرف برق، كاربران در تابستان بين ۶ تا ۱۲ ساعت، پمپ را به همراه يك كنترل كننده (تايمر) الكتريكي روشن مي‌كنند. استخرهاي عمومي معمولا به حداقل گردش آب ۴ ساعت نياز دارند، اما در ايران اين زمان در حدود ۶ ساعت در نظرگرفته می‌شود كه همان زمان مناسب براى فيلتراسيون آب است. بايد بدانيد كه ميزان كيلو وات مصرفي پمپ‌ها در كاتالوگ شركت سازنده آن مشخص است. بعضي از پمپ‌ها در استخر ۲ نوع موتور با سرعت‌هاي مختلف دارند تا بتوانند هنگامي كه استخر در بار ماكزيمم نيست، توان مصرفي را كاهش دهند. معمولا پمپ‌هاي دور پايين، عمل فیلتراسیون را دقیق‌تر انجام مي‌دهند و می‌توانند ذرات خیلی ریز را هم بگيرند. در دورهاي پايين‌تر مقاومت لوله ها کمتر شده و انرژي مورد نياز براي حركت آب را كاهش مي دهد. اكثر پمپ‌هاي استخر يك سبد كوچك موگير جهت گرفتن مو در آخرين مرحله، قبل از ورود آب به پروانه پمپ را دارند.
انتخاب پمپ
در هنگام انتخاب سيستم پمپاژ آب استخر معمولا ۲ دستگاه پمپ يا تعداد بیشتری تعبيه می‌شود تا يكي از آن‌ها نقش رزرو داشته باشد. حال تعداد پمپ مورد نظر را در عدد ۲ ضرب مى‌كنيم. براى انتخاب پمپ از نمودارهاى شركت‌هاى پمپ سازى استفاده می‌شود كه در آن به دو پارامتر دبى و هد پمپ نياز است. حال باید با مراجعه به نمودار، ظرفيت و مدل پمپ مورد نظر را از روى اين دو پارامتر، انتخاب کنید.
پمپ‌ها را در دو دور متفاوت (۱۴۵۰و۲۹۰۰) می‌سازند. براى طراحى مناسب، ابتدا هد پمپ را در نظر بگیرید. حال برای انتخاب پمپ مناسب، براى هدهاى بالا به سراغ دور ۱۴۵۰ بروید. براى دورهاى پايين نيز از هر دو مدل می‌توانید استفاده کنید که بنا بر راندمان و ميزان مصرف برق انتخاب مناسب، صورت می‌گيرد.
نصب پمپ برای پمپاژ آب استخر
در زمان نصب پمپ به این نکته توجه کنید كه محفظه پمپ پایین تر از سطح آب استخر باشد (فشار مثبت) و پروانه آن در آب شناور باشد. همچنين محل استقرار پمپ حتي الامكان نزديك استخر بوده و در قسمت مکش آن به غير از صافي اصلي پمپ، دستگاه موگير نيز نصب شود تا الياف پارچه و مو در فرآيند پمپاژ آب استخر اختلال ايجاد نكنند.
پمپ‌ها بايد برنزى بوده و روى پايه بتنى نصب، تراز و محکم شوند. شكل زير روش‌هاى پيشنهادى تراز و محكم كردن پمپ در محل استقرار پمپ را برای انجام عملیات پمپاژ آب نشان مى‌دهد. هنگامى كه پمپ به وسيله فاصله پركن در محل مستقر مى‌گردد، باید پيچ‌هاى داخل فونداسيون با دست بسته شوند و سپس پايه دوغاب‌ريزى شود. بعد از سفت شدن دوغاب، پيچ‌هاى فونداسيون محكم شده و تراز بودن پمپ مجدد مورد بررسي قرارگيرد. هرگونه ناترازي پمپ با قرار دادن فاصله پركن يا گوه در زير پمپ يا موتور، اصلاح مى‌شود.
اگر مکان نصب پمپ در جایی باشد که نیاز داشته باشید صداى ناشى از ارتعاش پمپ را کاهش دهید، باید فونداسيون پمپ را روی بالشتکی از جنس چوب پنبه جایگذاری کنید. ابعاد اين فونداسيون بتنى بايد به گونه‌ای باشد كه وزن آن حداقل دو برابر وزن پمپ باشد. پمپ مي بايست تا حد ممكن نزديك استخر و زير خط سطح آب استخر نصب شود. اين اقتصادى ترين حالت پمپ بوده و غوطه‌ورى دائمى پره‌هاى پمپ را تضمین می‌کند. پمپ‌هاى متناوب (سيلندر- پيستوني) می‌توانند دبي و هد مورد نياز را تامين كنند، اما نباید در این تاسيسات استفاده شوند. اين پمپ ها یک حركت ضرباني به آب در جريان به سوى فيلتر وارد می‌کنند كه موجب سلب آرامش موردنیاز براى يك فيلتراسيون ايده آل می‌شود.
تاسيساتى که دارای يك زوج پمپ موازی است، جريان و گردش دائمی آب را به نحوی ايده آل تضمين می‌كند. اگر به هر دلیل یکی از پمپ‌ها به مشکل برخورد و نیاز به تعمير يا سرويس پیدا کرد، وجود پمپ دوم يا رزرو، موجب می‌شود گردش آب بدون مشکل ادامه پیدا کند. همچنين با استفاده از دو پمپ، كل آب سيستم را می‌توان ظرف مدت ۴ ساعت تخليه نمود. گاهی اوقات امکان نصب پمپ در پايين تر از سطح كف استخر وجود ندارد و باید پمپ را در بالا نصب كرد و جلوگیری از هوا گرفتن سيستم را توسط سوپاپ هاي كنترل، انجام داد. توان مکش پمپ‌هاى سانتریفیوژ حداکثر حدود ۵ متر است درنتیجه فاصله پمپ از كف استخر، نباید بیشتر از ۵ متر باشد.
سيستم تخليه استخر
پيش از اين ديديد كه براى از بين بردن ذرات و آلودگی ها در آب استخر، نياز به گردش در فيلتر دارد. در طي عمليات عادي، آب در فيلتر از طريق ۲ لوله اصلي تخليه در زير استخر جريان دارد و خروجى كف آبروها در لبه‌هاى كناره و روى استخر قرار دارد. معمولا محل لوله تخليه اصلى، در پايين‌ترين قسمت استخر است و تمام آب استخر وارد آن قسمت می‌شود. بيشترين كثيفى‌ها و ذرات جامد از طريق اين خروجى تخليه مى‌شوند. معمولا لوله‌هاى تخليه براى گرفتن مو و آشغال، جريان ضد گردابى دارند. در این مرحله یک دوره از عملیات پمپاژ آب استخر تکمیل می‌گردد.
جمع بندی
در این مقاله در مورد پمپاژ آب استخر صحبت کردیم. ابتدا عوامل مختلف افت فشار در مسير لوله كشى را بررسی کردیم و سپس در مورد مصرف برق پمپ، توضیحاتی دادیم. در نهایت نیز نکات مورد نیاز برای انتخاب پمپ و نصب آن بیان کردیم. اگر هنوز سیستم پمپ استخر خود را خریداری نکرده‌اید، این مقاله را بخوانید! امیدواریم در این مقاله نکاتی که به دنبال آن هستید را بیابید. در این زمینه کمک بگیرید.
سوالات متداول
براى انتخاب پمپ چگونه باید عمل کرد؟
باید از نمودارهاى شركت‌هاى پمپ سازى استفاده شود كه در آن به دو پارامتر دبى و هد پمپ نياز است.
در صورتی که نیاز داشته باشید صداى ناشى از ارتعاش پمپ را کاهش دهید باید چه کنید؟
باید فونداسيون پمپ را روی بالشتکی از جنس چوب پنبه جایگذاری کنید
شرکت فنی مهندسی فرنام انرژی